Dünyanın en eski mimari yapısı denildiğinde aklınıza hangisi geliyor? Stonehenge mi, yoksa Giza Piramitleri mi? Sizi ismi dünyanın bu iki harikası kadar duyulmasa da insanlık tarihi ile ilgili önemli ipuçları veren ve tarihi çok daha eskiye dayanan yapılarla tanıştırmak istiyoruz. İşte, milattan çok önce inşa edilen ve günümüze kadar gelen dünyanın en eski mimari yapıları.
Dünya tarihinin en eski yapılarından birisi aslında pek de uzağımızda değil, Şanlıurfa’ya 22 km mesafede. Tarihi günümüzden yaklaşık 12 bin yıl öncesine uzanan Göbeklitepe, UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne de alındı.
Göbeklitepe Örenyeri sayfasından ziyaret bilgilerini öğrenerek dünyanın en eski yapıları arasında başı çeken bu alana doğru yolculuğa çıkabilirsiniz.
Neolitik Çağ’a ait taş bir yapı görmek için Fransa seyahatinize bir durak daha ekleyebilirsiniz: Plouezoc’h. Fransa Plouezoc’h’ta yer alan Barnenez, 11 cenaze odasından oluşan bir yapı. Avrupa’nın en eski megalitik yani birbirine geçmeli devasa taşlardan oluşan yapılarından biri olan Barnenez’i görülmesi gereken yerler listenize ekleyebilirsiniz.
İtalya’nın Sardinya Adası’nda bulunan Monte d’Accoddi, Cilalı Taş Devri’ne ait bir tapınak. Piramidal yapıda bir tapınak olması sebebiyle Mezopotamya’daki zigguratlara yani yükseltimiş alandaki tapınaklara benzetilir.
Malta’daki efsanevi tapınak Gganjita da megalitik bir yapı. Gganjita, devin kulesi anlamına geliyor. Eski inanışa göre bu tapınak, dişi bir dev tarafından inşa edilmiş. Gganjita Tapınağı müze olarak ziyarete açık.
İtalya’nın Sardinya Adası’nda bulunan Monte d’Accoddi, Cilalı Taş Devri’ne ait bir tapınak. Piramidal yapıda bir tapınak olması sebebiyle Mezopotamya’daki zigguratlara yani yükseltimiş alandaki tapınaklara benzetilir.
İngiltere’de bulunan West Kennet Long Barrow, yaklaşık 1000 yıl boyunca kullanılmış bir taş mezar. İçerisine girilebilen yapının üstüne çıkıldığında muhteşem bir manzara seyredilebiliyor.
Pentre Ifan, Cilalı Taş Devri’nde inşa edilen bir mezar. İngiltere’de bulunan bu mezarın dikkat çeken özelliği ise dev taşların dengeli bir şekilde hala ayakta durması.
UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınan bir diğer mimari yapı ise İrlanda’da bulunan Newgrange. Milattan 3 bin yıl önce inşa edilen Newgrange’in hem mezarlık olarak hem de dini ritüelleri yapmak amacıyla kullanıldığı düşünülüyor.
İskoçya’da yer alan Skara Brae, milattan önceki döneme ait çok iyi korunmuş bir yerleşim yeri. Cilalı Taş Devri’ndeki insanların ev yapılarını görmeniz için Skara Brae’yi ziyaret etmenizi öneririz.
Şeklinden dolayı basamaklı piramit olarak da anılan bu eski mimari yapı, Mısır’da inşa edilen ilk piramittir. Yaklaşık 63 metre yüksekliğe sahip olan Zoser Piramidi’nin içinde tapınaklar ve mezar odaları bulunuyor. Elbette dünyanın en eski mimari yapıları bunlarla sınırlı değil. Örneğin Maison Carree, Keops Piramidi, Toprak Askerler ve Theopetra Mağarası da bu eşsiz eserlerden bazıları.